ඇමරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් දින 90ක සමාලෝචනයක් සඳහා USAID අරමුදල් සපයන සියලුම ව්‍යාපෘති නවතා දැමීමට විධායක නියෝගයක් නිකුත් කර ඇති අතර, එමඟින් ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන සහ රජයේ වැඩසටහන් අවුල් සහගත වී ඇත. එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය ලේකම් මාර්කෝ රුබියෝ(Marco Rubio) විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අරමුදල් නවතා දැමීම, රැකියා දහස් ගණනක් අවදානමට ලක් කර ඇත.
USAID යනු පසුගිය වසරේ රුපියල් බිලියන 15 ක වැඩසටහන් සඳහා අරමුදල් සපයන ශ්‍රී ලංකාවේ විශාලතම පරිත්‍යාගශීලියා වේ. ගෘහස්ථ ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් දිවි ගලවා ගත් අයට සහාය වන Women In Need (WIN) වැනි රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන, වඩාත්ම බලපෑමට ලක්වූ සංවිධාන අතර වේ, ඔවුන්ගේ මෙහෙයුම් වලින් 85% ක් USAID මත රඳා පවතී. පසුගිය වසරේ කාන්තාවන් 950 දෙනෙකුට සහාය වූ WIN රත්නපුරයේ මධ්‍යස්ථානය වසා දැමීමට ඉඩ ඇත.
USAID හි තාක්ෂණික සහායෙන් ප්‍රතිලාභ ලබන පාර්ලිමේන්තු ආයතන, දූෂණ විරෝධී ආයතන සහ පෞද්ගලික අංශයේ වැඩසටහන් ද මෙමගින් බලපායි. අරමුදල් කප්පාදුව මැතිවරණ නිරීක්ෂණය, දේශගුණික විපර්යාස මුලපිරීම් සහ ආර්ථික සංවර්ධන වැඩසටහන් ද මෙමගින් අර්බුධකයකට ලක්වීමට ඉඩ ඇත.
රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන සේවකයින් දහස් ගණනකට රැකියා අහිමි විය හැකි අතර, සමහර සංවිධාන දැනටමත් කාර්ය මණ්ඩලය සේවයෙන් පහ කර ඇත. තම අරමුදල්වලින් 40-50% ක් සඳහා USAID මත යැපෙන ශ්‍රී ලංකා සංක්‍රාන්ති ලිංගික ජාලය, කප්පාදු කිරීම ආරම්භ කර ඇත.
මානුෂීය ආධාර මුවාවෙන් විදේශ රටවල දේශපාලන හා සමාජ කටයුතුවලට බලපෑම් කිරීම සඳහා USAID තම අරමුදල් භාවිතා කරන බවට විචාරකයින් දිගු කලක් තිස්සේ චෝදනා කර ඇත. USAID සහාය ලබන රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ආණ්ඩු අස්ථාවර කිරීමට සහ විවිධ කලාපවල නොසන්සුන්තාව ඇති කිරීමට දායක වී ඇති බව වාර්තාවලින් පෙනී යයි. වසර ගණනාවක් පුරා ශ්‍රී ලංකාවට බිලියන ගණනක ආධාර ලැබීමත් සමඟ, මෙම අරමුදල් භාවිතා කළ ආකාරය පිළිබඳ විනිවිදභාවය සහ වගවීම නොමැතිකම පිළිබඳව කනස්සල්ල මතු වී තිබේ.
මෙම පියවර පූර්ව අනතුරු ඇඟවීමක් හෝ සංක්‍රාන්ති සැලැස්මක් නොමැතිව ප්‍රකාශ කිරීම, රාජ්‍ය නොවන සංවිධානවලට ද්‍රෝහී වීමක් බවට හැඟන අතර මෙය එක්සත් ජනපද විශ්වසනීයත්වයට දිගුකාලීන හානියක් සිදුවන බවට එම සංවිධාන අනතුරු අඟවයි.
මෙම තීරණය ට්‍රම්ප්ගේ පුළුල් USAID ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ උත්සාහයේ කොටසක් වන අතර, ඔහුගේ පරිපාලනය යටතේ දුර්වල ආයතනයක් පිළිබඳ විශේෂ අවධානයක් මතු කිරීමට ඉඅඩ ඇත.
